تحلیل محتوایی ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام (مطالعه موردی: نهج‌البلاغه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران، سمنان

2 استادیار گروه معارف اسلامی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

3 استادیار گروه معارف اسلامی ، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

10.22034/jis.2024.344303.1809

چکیده

چکیده:

هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام بر مبنای کتاب نهج‌البلاغه امام علی (ع) است. سوال پژوهش حاضر بر چیستی ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلامی استوار بوده و در مقام پاسخ، این فرضیه را به محک آزمون می‌گذاریم که ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام بر ایده‌آل بودن نظام سیاسی و اجتماعی و تأمین منافع مردم متکی است. در این پژوهش روش گردآوری داده‌ها مبتنی بر روش اسنادی، روش تجزیه و تحلیل داده‌ها تحلیل محتوا و ملهم از ادبیات نظری مربوط به حکمرانی مطلوب است. جامعه آماری این تحقیق شامل کتاب نهج‌البلاغه است و جامعه نمونه آن شامل کلیه نامه‌ها و حکمت‌ها می‌باشد که تعداد 79 نامه و 480 حکمت مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که حاکمیت قانون، اجماع‌گرایی، شفافیت، پاسخ‌گویی، برابری و فراگیری، اثربخشی و کارایی، مسئولیت-پذیری، ثبات سیاسی و چشم‌انداز استراتژیک از جمله ویژگی‌های حکمرانی مطلوب بوده که در اسلام نیز به انحای مختلف و به میزان خاصی به آن اشاره شده است. همچنین نوع حکمرانی در اسلام با ویژگی‌های حکمرانی مطلوب نسبت معناداری برقرار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

تحلیل محتوایی ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام (مطالعه موردی: نهج‌البلاغه)

نویسندگان [English]

  • احمد حکیمی گیلانی 1
  • علی اختر شهر 2
  • محمود ابراهیمی ورکیانی 3
1 دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران، سمنان
2 استادیار گروه معارف اسلامی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
3 استادیار گروه معارف اسلامی ، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
چکیده [English]

چکیده:

هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام بر مبنای کتاب نهج‌البلاغه امام علی (ع) است. سوال پژوهش حاضر بر چیستی ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلامی استوار بوده و در مقام پاسخ، این فرضیه را به محک آزمون می‌گذاریم که ویژگی‌های حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام بر ایده‌آل بودن نظام سیاسی و اجتماعی و تأمین منافع مردم متکی است. در این پژوهش روش گردآوری داده‌ها مبتنی بر روش اسنادی، روش تجزیه و تحلیل داده‌ها تحلیل محتوا و ملهم از ادبیات نظری مربوط به حکمرانی مطلوب است. جامعه آماری این تحقیق شامل کتاب نهج‌البلاغه است و جامعه نمونه آن شامل کلیه نامه‌ها و حکمت‌ها می‌باشد که تعداد 79 نامه و 480 حکمت مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که حاکمیت قانون، اجماع‌گرایی، شفافیت، پاسخ‌گویی، برابری و فراگیری، اثربخشی و کارایی، مسئولیت-پذیری، ثبات سیاسی و چشم‌انداز استراتژیک از جمله ویژگی‌های حکمرانی مطلوب بوده که در اسلام نیز به انحای مختلف و به میزان خاصی به آن اشاره شده است. همچنین نوع حکمرانی در اسلام با ویژگی‌های حکمرانی مطلوب نسبت معناداری برقرار است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • حکمرانی مطلوب
  • امام علی (ع)
  • مردم
  • حکومت
  • نهج‌البلاغه