روش‌شناسی فرهاد دفتری در عقیده‌نگاری فرقه اسماعیلیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فِرَق تشیع، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 استادیار گروه شیعه‌شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

3 دانشیار گروه شیعه‌شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

بررسی عقاید مرتبط با فِرَق از مهم‌ترین راه‌های آشنایی با فرقه‌ها است. در قرن حاضر مطالعات بسیار در زمینه عقاید فِرَق مختلف انجام‌ شده است. یکی از پژوهشگرانی که در زمینه اسماعیلیه و تاریخ و اندیشه‌های آنها پژوهش‌های فراوان انجام داده، فرهاد دفتری است. این پژوهش در صدد است به این پرسش پاسخ دهد که: با توجه به اهمیت شناخت عقاید فِرَق، فرهاد دفتری در بررسی عقاید اسماعیلیه از چه روش یا روش‌هایی استفاده کرده است؟ البته منظور این پژوهش آموزه‌های اعتقادی و کلامی اسماعیلیه است. با بررسی تألیفات و مطالعات وی این نتیجه به دست آمد که دفتری در مطالعات عقیده‌نگاری‌اش استفاده و تتبع فراوان در منابع مختلف داشته و بحث عقیده‌نگاری را در دل تاریخ‌نگاری اسماعیلیه بیان کرده است. همچنین، عقیده‌نگاری را همراه تحولات و تطورات اندیشه ذکر کرده است. این مقاله به روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده و روش جمع‌آوری داده‌ها، اسنادی و مطالعات کتاب‌خانه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Farhad Dafari's Methodology for Ideology Writing of Ismailism

نویسندگان [English]

  • fariba abbaspour 1
  • mohamad javdan 2
  • Hamid Reza Shariatmadari 3
1 PhD Student in Shiite Sects, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Shiite Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
3 Associate Professor, Department of Shiite Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

One of the most important ways to know sects is to examine their beliefs. In this century, many studies have been done on the beliefs of different sects. One of the researchers who have done a lot of research in the field of Ismailism and its history and thoughts is Farhad Dafari. This research aims to answer this question: Considering the importance of knowing the beliefs of the sects, what method or methods did Farhad Dafari use in examining the Ismaili beliefs? Of course, the purpose of this research is the doctrinal and theological teachings of Ismailism. By examining his writings and studies, it is concluded that Dafari has used many sources in his research of ideology writing of Ismailism and has presented the subject of ideology writing at the heart of Ismaili historiography. Furthermore, he has considered ideology writing along with the evolutions and developments of thought. This article is done by descriptive-analytical method and the data is collected from library sources..

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Methodology
  • Sect
  • Ismailism
  • Farhad Daftari
  • Ideology Writing
امانت، عباس (1371). «در جست‌وجوی رستاخیز؛ سیری در کتاب اسماعیلیه تاریخ و اعتقاداتشان»، در: ایران‌نامه، ش38، ص324-342.
برنجکار، رضا (1391). روش‌شناسی علم کلام، قم: دارالحدیث، چاپ اول.
بهشتی مهر، احمد؛ تقی‌زاده، محمود (1393). «بررسی روش‌ها و ویژگی‌های پژوهشی ویلفرد مادلونگ در مطالعات شیعی»، در: پژوهش‌های فلسفی‌کلامی، س15، ش4، ص24-43.
دفتری، فرهاد (1381). «تاریخ و عقاید اسماعیلیه در گفت‌وگو با فرهاد دفتری»، در: هفت آسمان، س4، ش16، ص11-46.
دفتری، فرهاد (1382). تاریخ و اندیشه‌های اسماعیلی در سده‌های میانه، ترجمه: فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان روز، چاپ اول.
دفتری، فرهاد (1386). تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه: فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان روز، چاپ پنجم.
دفتری، فرهاد (1388). مختصری در تاریخ اسماعیلیه، ترجمه: فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان روز، چاپ سوم.
دفتری، فرهاد (1390). تاریخ و اندیشه‌های اسماعیلی در سده‌های میانه، تهران: فرزان روز، چاپ سوم.
دفتری، فرهاد (1393). تاریخ و سنت‌های اسماعیلیه، ترجمه: فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان روز، چاپ اول.
دفتری، فرهاد (1396). تاریخ معاصر اسماعیلیان: تداوم و تحول در جماعتی مسلمان، ترجمه: رحیم غلامی، تهران: فرزان روز، چاپ اول.
دفتری، فرهاد (1397). افسانه حشاشین: اسطوره‌های فداییان اسماعیلی، ترجمه فریدون بدره­ای، تهران: فرزان روز، چاپ پنجم.
دفتری، فرهاد (1398). تاریخ تشیع، ترجمه: رحیم غلامی، تهران: فرزان روز، چاپ اول.
دفتری، فرهاد (1380). سنت‌های عقلانی در اسلام، ترجمه: فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان روز، چاپ دوم.
 
عابدی، احمد؛ شواخی، علی‌رضا (1389). «مقایسه روش‌شناسی پژوهش کمّی و کیفی در علوم رفتاری»، در: راهبرد، س19، ش54، ص153-168.
ملایی توانی، علی‌رضا (1388). درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ، تهران: نی، چاپ سوم.