رویکردشناسی امیرمعزی در مطالعات شیعه‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق زن در اسلام، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

این مقاله، شیوه عملی، یا به بیان علمی «روش‌شناسی علمی‌تحقیقاتی» محمدعلی امیرمعزی، شیعه‌شناس و مستشرق[i] دوره حاضر دانشگاه سوربن، را بررسی می‌کند. وی بیشتر از طریق مطالعه و تحقیق در متون و آثار کهن شیعی می‌کوشد تصویری از شیعه متقدم و سده‌های نخست پیش نهد. تصویر مطرح‌شده از تشیع از لحاظ مبنای مطالعاتی و علمی او، که تکیه و تأکید بر وقایع تاریخی دارد، در مسیری متفاوت از آنچه در نگاه استاد او، هنری کربن، شیعه‌شناس بزرگ فرانسه تجلی ‌یافته، قرار دارد. به عقیده امیرمعزی، تدوین آثار شیعی در سده نخست، بیشتر برخاسته از نگاه سیاسی عالمان شیعی، و در سده دوم و سوم هجری، نتیجه جریان باطن‌گرایی شیعیان است. لزوم تأویل و تفسیر متون مذهبی و نیز در پی مفاهیم باطنی آیات و روایات بودن، نشانی از گرایش شدید تشیع آن دوره به «اصالت باطن» در فهم مبانی دینی دارد.
 
[i]. چه‌بسا برخی ‌نقد کنند که امیرمعزی را نباید «مستشرق» نامید. وی از درون همین جریان برخاسته و رنگ و گویش شیعی و ایرانی دارد؟! واژه «مستشرق» را به کسی اطلاق می‌کنیم که با ادبیات و سبک محققان غربی در مطالعات خویش گام برمی‌دارد. وی به این اعتبار که سال‌ها است در مغرب‌زمین اقامت دارد و خلق ‌و خوی علمی و تا حدودی شخصیتی محققی فرانسوی را به خود گرفته است، و نیز در مطالعات و پژوهش‌هایش کاملاً سبک و سیاق محققان غرب در او آشکار شده است، مستشرق به شمار می‌آید.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Amir-Moezzi's Approach to Shiite Studies

نویسنده [English]

  • Said Jazari Mamuyi
Assistant Professor, Department of Women's Rights in Islam, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

This article examines the practical method or in the scientific term "scientific research methodology" of Mohammad Ali Amir-Moezzi, a Shiite scholar and orientalist of the Sorbonne University. Through studying and researching ancient Shiite texts and works, he mostly tries to present an image of the early Shia in the first centuries. The image based on his scientific approach, which emphasizes historical events, is different from that of his master, Henry Carbone, the great French scholar in Shiite studies. According to Amir-Moezzi, the compilation of Shiite works in the first century mostly arose from the political view of Shiite scholars, and in the second and third centuries A.H, they were the result of Shiite esotericism. The necessity of explanation and allegorical interpretation of religious texts, as well as following the esoteric concepts of verses and traditions, are the signs of the strong tendency of Shiites of that period to "originality of the inner" in understanding religious concepts.
.


کلیدواژه‌ها [English]

  • Methodology
  • Esoteric Interpretation
  • Shiite Studies
  • Ancient and Advanced Texts
  • Allegorical Interpretation
  • School of Originality of History
  • School of Phenomenology
  • Philology (Historical Linguistics)

مراجع

ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (1390). لسان المیزان، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
ابوزهره، محمد (1384). تاریخ مذاهب اسلامی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
امیرمعزی، محمدعلی (11/2/1391). مصاحبه، مصاحبه‌کننده: سعید جازاری معمویی، پاریس: دانشگاه سوربن.  
امیرمعزی، محمدعلی (2011-2012). آرشیو صوتی سمینارهای امیرمعزی در سال تحصیلی 2011-2012، پاریس: دانشگاه سوربن.
امین عاملی، محسن (1966). اعیان الشیعة، بیروت: دار التعارف، ج2.
خویی، ابو القاسم (بی‌تا). معجم رجال الحدیث، نجف: مؤسسة الخوئی الإسلامیة.
سیاری، احمد بن محمد (2009). القراءات، بریل.
کشی، محمد بن عمر (1409). اختیار معرفة الرجال، مشهد: نشر دانشگاه مشهد.
مامقانی، عبدالله (1421). تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث.
مدرسی طباطبایی، سید حسین (1398). مکتب در فرآیند تکامل، ترجمه: هاشم ایزدپناه، تهران: کویر.
نجاشی، احمد بن علی (1407). رجال النجاشی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
یعقوبی، احمد بن محمد (1960). تاریخ الیعقوبی، بیروت: بی‌نا.
Ahmad ibn Muhammad al-Sayyârî (2009). Revelation and Falsification: The Kitâb al-Qirâ’ât, Introduction, critical edition and notes by Etan Kohlberg & Mohammad-Ali Amir-Moezzi, Leiden: Brill.
Amir-Moezzi, Mohammad Ali (2011). Le Coran silencieux et le Coran parlant: sources scripturaires de l'islam entre histoire et ferveur, CNRS religion.
Amir-Moezzi, Mohammad Ali (1992). Le guide divin dans le shîʻisme originel: aux sources de l'ésotérisme en Islam, Verdier.
Amir-Moezzi, Mohammad Ali & Etan Kohlberg, (2005), “Révélation et falsification : introduction à l’édition du Kitāb al-Qirā’āt d’al-Sayyārī”, Journal Asiatique, 293 ii, pp. 663-722.
Amir-Moezzi, Mohammad Ali (1993). Le Guide divin dans le shî'isme originel. Aux sources de l'ésotérisme en Islam, Vol. 70, Issue 70, pp. 134-142.
Amir-Moezzi, Mohammad-Ali (2004). et Christian Jambet, Qu'est-ce que le chiisme? Paris: fayard.
Brunner, Rainer (2001). Die Schia und die Koranfälschung, Würzburg.
Revelation and Falsification: The Kitâb al-Qirâ’ât of Ahmad ibn Muhammad al-Sayyârî (2009). Introduction, critical edition and notes by Etan Kohlberg & Mohammad-Ali Amir-Moezzi, Leiden: Brill.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار