بررسی اشعار سید موسی طالقانی، شاعر معاصر عراقی، در مدح امام حسین (ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه ادبیات عرب، دانشگاه پیام نور، کرمانشاه، ایران

3 استادیار گروه فرهنگ و رسانه، دانشگاه شهید محلاتی، قم، ایران

چکیده

همگام با سیر تاریخ تشیع و شکل‌گیری ادبیات سیاسی، مرثیه‌خوانی بر مصائب امامان معصوم (ع) به عنوان یکی از گونه‌های ادبی، در این بخش از ادبیات متعهد، خودنمایی کرده است و قیام امام حسین (ع) و حادثه عاشورا موجب شده است بسیاری از اندیشمندان و صاحبان ذوق و قریحه دنیای اسلام، قلم و خیالشان را صرف ترسیم و معرفی قیام آن حضرت کنند. سید موسی طالقانی، یکی از شاعران ادب عربی در قرن نوزدهم، کوشیده است با زبان هنری، باور عقیدتی خود را در قالبی از اندوه و خیال، رنگ جاودانگی ببخشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ضمن بررسی اشعار این شاعر در صدد پاسخ به این پرسش است که مضامین برجسته حماسه حسینی در شعر موسی طالقانی چیست و اصولاً وی به چه شیوه‌ای از موهبت‌های ادبی برای انعکاس تصویری شایسته از شخصیت امام حسین (ع)، خصوصاً حوادث عاشورا، بهره گرفته ‌است. نتیجه نهایی پژوهش نشان می‌دهد که او از عناصر طبیعی و میراث گذشتگان برای بیان عواطف و احساساتش بهره برده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Poems of Sayyed Musa Taleghani, a Contemporary Iraqi Poet, in Praise of Imam Hosayn (AS)

نویسندگان [English]

  • Hediyeh Jahani 1
  • shiva sadegi 2
  • ehsan mostafapoor 3
1 PhD in Arabic Language and Literature, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Assistant Professor, Department of Arabic Literature, Payame Noor University, Kermanshah, Iran
3 Assistant Professor, Department of Culture and Media, Shahid Mahallati University, Qom, Iran
چکیده [English]

Along with the history of Shiism and the formation of political literature, lamentation on the sufferings of the Infallible Imams (AS) as one of the literary genres, has shown itself in the committed literature section. The uprising of Imam Hosayn (AS) and the incident of Ashura have caused many thinkers and talented people in the Islamic world to use their pens and imaginations in order to draw and introduce his uprising. Sayyed Musa Taleghani, one of the poets of Arabic literature in the nineteenth century, tried to perpetuate his ideological belief in the form of sorrow and imagination through artistic language. The present study, using a descriptive method, while examining his poems, seeks to answer the questions: what are the prominent themes of Hosayni's epic in the poetry of Musa Taleghani and which literary method did he use to properly reflect the character of Imam Hosayn (AS) and especially the events of Ashura? The research findings show that he used natural elements and heritage of the past to express his emotions and feelings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sayyed Musa Taleghani
  • Imam Hosayn (AS)
  • Shiite Poetry
  • Contemporary Iraqi Poetry
آل طالقانی، محمدحسن (1957). مقدمه‌ای بر دیوان طالقانی، نجف: مطبعة القری.
افسری کرمانی، عبدالرضا (1371). نگرشی به مرثیه‌سرایی در ایران،تهران: اطلاعات.
امریء القیس (2004). الدیوان، إعتنی به وشرحه: عبد الرحمن المصطاوی، بیروت: دار المعرفة.
امین ‌مقدسی، ابوالحسن (1380). «مدح اهل بیت در دیوان بوصیری»، در: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (تهران)، دوره 46-47، ش158-159، ص21-38.
بلاوی، رسول؛ آباد، مرضیه (1392). «استدعاء شخصیة الامام الحسین (ع) فی شعر یحیی السماوی»، در: الجمعیة العلمیة للغة العربیة وآدابها، فصلیة المحکمة، ش27، ص1-16.
جمالی بهنام، علی‌محمد (1380). «مبالغه و اغراق در مدایح متنبی»، در: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (تهران)، ش158-159، ص333-354.
الخیاط، جلال (1987). الشعر العراقی الحدیث: مرحلة و تطور، بیروت: دار الرائد العربی.
زمردی، حمیرا؛ محمدی، احمد (1384). «وصف اطلال و دمن در شعر فارسی و تازی»، در: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (تهران)، دوره 56، ش3، ص73-93.
زینی‌وند، تورج؛ سلیمانی، کامران (1390). «بررسی توصیفی و تحلیلی امام حسین (ع) در شعر دینی احمد وائلی»، در: نقد ادب معاصر عربی، س2، ش1، ص173-203.
سیاوشی، صابره؛ شکاری میر، مولا (1391). «شخصیت نمادین امام حسین (ع) در شعر شریف مرتضی»، در: ادب عربی، ش1، ص125-146.
سید مشکور الطالقانی، سید محمد حسن (بی‌تا). سلوة الکرام و نشوة المدام فی احوال اجداد والأعمام، نجف: مطبعة القری الحدیثة.
شریف رضی (1999). دیوان، شرحه و علَّق علیه و ضبطه و قدَّم له: الدکتور مصطفی حلاوی، بیروت: بی‌نا.
شبّر، جواد (2001). أدب الطَّف أو شعراء الحسین (ع)، بیروت: مؤسسة التاریخ.
شوقی ضیف، احمد (1988). فنون الأدب العربی، القاهره: دار المعارف.
الطالقانی، سید موسی (1957). دیوان السید موسی الطالقانی، جمعه و حققه و قدم له و نشره: محمد حسن آل طالقانی، نجف: مطبعة القری الحدیثة.
عرب‌خانی، رسول (1391). «مسئله تشیع عراق در زمان عبدالحمید دوم عثمانی»، در: پژوهش‌های علوم تاریخی، ش2، ص41-62.
الفاخوری، حنا (1998). تاریخ الأدب العربی، بیروت: دار العلم للملائین.
میرزایی، فرامرز (1383). «قیام امام حسین (ع) و شعر نو ادبیات معاصر عربی»، در: علوم انسانی دانشگاه الزهرا، دوره 14، ش52، ص131-160.
نورالدین، حسن (1988). عاشوراء فی الأدب العاملی المعاصر، بیروت: دار الاسلامیة.
الهاشمی، احمد (1386). جواهر البلاغة فی المعانی والبیان والبدیع، قم: قدس.