نقدی بر ترجمه بطلة کربلاء بنت الشاطئ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

ترجمه کانالی برای داد و ستد اندیشه و مهم‌ترین ابزار ارتباطی و پیشرفت بین ملت‌ها بوده که در آن مهارت و درک درست اندیشه‌ها در کنار امانتداری و پایبندی به سبک اهمیت فراوان می‌یابد. برای بررسی میزان موفقیت یک ترجمه، نقد ترجمه مورد توجه قرار می‌گیرد. هدف از نقد و بیان کاستی‌های ترجمه کمک به بهبود آن و دوری از خطاها و تلاش برای رفع آنها است. بطلة کربلاء کتاب ارزشمند و سند مهم زندگانی آن حضرت و برخی از حوادث کربلا است. این کتاب اثر یک نویسنده سنی به نام عائشه عبدالرحمان است که آثار خود را با اسم بنت الشاطئ منتشر می‌کرد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که ترجمه این اثر، با عنوان زینب بانوی قهرمان کربلا، به قلم حبیب‌الله چایچیان (حسان) و مهدی آیت‌الله‌زاده نایینی را با روش توصیفی ـ تحلیلی نقد کند تا میزان موفقیت مترجمان را بسنجد و خطاهای آنان در ترجمه آن را مشخص کند. این ترجمه در دو بخش محاسن و کاستی‌ها و در دو قسمت کاستی‌های محتوایی و شکلی تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique on the Translation of the Book Batalata Karbala by Bint al-Shati

نویسندگان [English]

  • maryam bakhshi 1
  • ali ghahramani 1
  • JILA SARVARI 2
1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
چکیده [English]

Translation is a channel for exchanging thought and the most important means of communication and development of nations, in which skill and true understanding of the ideas along with accuracy and adherence to style are of great importance. To evaluate the success of a translation, the translation is critiqued. The purpose of criticizing and presenting the shortcomings of the translation is to help to improve it, avoid errors, and try to fix them. Batalata Karbala is a valuable book and an important document of the life of Lady Zaynab and some of the events of Karbala. This book is the work of the Sunni author, Aisha Abd al-Rahman, who published her works under the pen name Bent al-Shati. The present study seeks to criticize the translation of this work, titled “Zaynab, Banuye Qahraman-e Karbala” by Habibollah Chaichian (Hesan) and Mehdi Ayatollahzadeh Naini to evaluate the success of the translators and determine their errors in translating it. This translation has been analyzed in two parts of merits and shortcomings and two sections of content and form deficiencies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critique of translation
  • Batalata Karbala
  • Aisha al-Rahman
  • Bent al-Shati
  • Chaichian
  • Ayatollahzadeh Naini

عنوان مقاله [العربیة]

نقد لترجمة کتاب بطلة کربلاء لبنت الشاطئ

چکیده [العربیة]

الترجمة نافذة لتبادل الأفکار وأهمّ وسیلة للتواصل ونقل واکتساب الخبرات والتجارب بین الشعوب، ومما یحظى بأهمیة فائقة فی الترجمة هو المهارة والفهم الصحیح للأفکار، هذا طبعاً الى جانب الأمانة والحرص على نقل وبیان اسلوب النصّ المُترجم. واذا أردنا التعرّف على مدى دقّة ونجاح أیة ترجمة، لا بدّ من طرحها على بساط التقییم والنقد. إن الهدف من النقد وبیان نقاط الضعف فی الترجمة هو النهوض بها وتلافی ما یُحتمل من الأخطاء فیها، مع السعی لرفعها. بطلة کربلاء کتاب قیّم وسند مهمّ یعکس حیاة السیدة زینب ولمحاتٍ من حوادث کربلاء. هذا الکتاب خطّه یراع مؤلّفة من أهل السنّة اسمها عائشة عبد الرحمن وهی تنشر مؤلفاتها باسم مُستعار هو بنت الشاطئ. انتهج بحثنا هذا الاسلوب الوصفی ـ والتحلیلی لنقد الترجمة الفارسیة لهذا الکتاب، التی صدرت تحت عنوان >زینب بانوی قهرمان کربلا<، بقلم حبیب‌ الله چایچیان (حسان) ومهدی آیة ‌الله ‌زاده نائینی، من أجل التعرّف على مدى نجاح المترجمین وتشخیص مواضع أخطاءهما فی الترجمة. جرى تقییم ونقد هذه الترجمة فی بابین، هما المحاسن والمعایب، من حیث الشکل والمحتوى.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • نقد الترجمة
  • بطلة کربلاء
  • عائشة عبد الرحمن
  • بنت الشاطئ
  • چایچیان
  • آیة ‌الله‌زاده النائینی

منابع

بنت الشاطئ، عایشه عبدالرحمن (1406)، السیدة زینب بطلة کربلاء، بیروت: دارالهلال.
بنت الشاطئ، عایشه عبدالرحمن (1370)، زینب بانوی قهرمان کربلا، ترجمه حبیب چایچیان و مهدی آیت‌الله‌زاده نایینی، تهران: سپهر.
تقیه، محمدحسن (1384)، «نقد ترجمه چیست؟»، مطالعات ترجمه، دوره سه، شماره یازده.
خزاعی‌فر، علی (1394)، «نقدِ نقدِ نقد ترجمه»، فصل‌نامه مترجم، سال بیست و چهارم، شماره 56.
پالامبو، کیز په (1390)، اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه، ترجمه فرزانه فرج‌زاد و عبدالله کریم‌زاده، تهران: قطره.
رابینسون، داگلاس (1380)، مترجم شدن، ترجمه رضی خدادادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
سعیدان، اسماعیل (1387)، اصول و روش کاربردی ترجمه، تهران: رهنما.
سیاوشی، صابره (1391)، «بررسی و نقد ترجمه کتاب تاریخ ادبیات عربی»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، سال دوازدهم، ش 12.
طیب حسینی، محمود(1387)، «با بنت الشاطئ در التفسیر البیانی»، آینه پژوهش، ش 113، آذرــ دی.
فقهی‌زاده، عبدالهادی (1389)، کارگاه روش ترجمه، تهران: سمت.
مختاری اردکانی، محمدعلی (1376)، «چهارچوبی نظری برای ارزیابی ترجمه»، فصل‌نامه مترجم، شماره 25.
معروف، یحیی (1383)، فن ترجمه (اصول نظری و عملی ترجمه)، تهران: سمت.
گیتی، شهریار و دیگران (1392)، «نقدی بر ترجمه العبرات منفلوطی بر مبنای ضرورت تسلط بر زبان مبدأ و مقصد»، فصل‌نامه پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، شماره 7.
مسبوق، سیدمهدی و دیگران (1394)، «معادل واژگانی و اهمیت آن در فهم دقیق متن، مورد کاوی پنج ترجمه فارسی از خطبه‌های نهج البلاغه»، فصل‌نامه پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، شماره 12.
ناظمیان، رضا (1381)، روش‌هایی در ترجمه از عربی به فارسی، تهران: سمت.
ناظمیان، رضا (1386)، فن ترجمه، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
نیومارک، پیتر (1386)، دوره آموزش و فنون ترجمه، ترجمه دکتر منصور فهیم و سعید سبزیان، تهران: رهنما.
وجدی، محمد فرید (1971)، دائرة معارف القرن العشرین، بیروت: دارالمعرفة.