بررسی جایگاه تکوینی حضرت ولی ‌عصر (عج)بر اساس برخی از صفات ایشان در زیارات مأثوره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تصوف و عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه غرب، دانشگاه اصفهان، ایران

3 دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

رحمت واسعه الاهی همواره از جانب ذات خداوند سبحان به سوی مخلوقات در جریان است. به دلیل سنخیت‌نداشتن مخلوقات با ذات خداوندی، نیاز به واسطه‌ای است که این رحمت را دریافت کند و به مخلوقات برساند. این واسطه در عصر حاضر حضرت ولی‌ عصر f است. اگرچه ما در زمان غیبت از نعمت ولایت تشریعی ایشان محرومیم، اما بررسی جایگاه تکوینی حضرت به عنوان واسطه فیض الاهی موضوعی است که ما با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی و با بررسی سه صفت از اوصاف ایشان، به آن پرداخته‌ایم. مهم‌ترین دستاوردهای این مقاله چنین است: مظهریت تام حضرت ولی ‌عصر برای همه اسمای الاهی و همچنین تناسب با کل عوالم وجود از طریق تجلی‌یافتن در تمام اسما به نحو سریانی به حکم مظهریت اسم جامع «الله»، شأنیت خلافت الاهی را برای ایشان رقم زده است. حضرت به واسطه خزائن اسمای الاهی، که به منزله قوای ایشان است، امور عالم را تدبیر می‌کند و به همه مخلوقات فیض‌ می‌رساند. ایشان در هر لحظه و آنی با مظهری از مظاهر الاهی است و عالمی از عوالم وجود را تدبیر می‌کند؛ و این همراهی با مظاهر در همه زمان‌ها بر اساس اسم «العدل» الاهی ایشان صورت می‌پذیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examination of the Worldly Position of the Master of the Age (A.T.F.S) Based on Some of His Attributes in Narrative Pilgrimage Prayers

نویسندگان [English]

  • Shahla Amini 1
  • Hamed Naji Esfahani 2
  • Mohammad Javad Shams 3
1 PhD Student in Islamic Sufism and Mysticism, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Associate Professor, Department of Western Philosophy, University of Isfahan, Iran
3 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

The vast divine mercy is always flowing from the essence of God Almighty to the creatures. Due to the incompatibility of creatures with the essence of God, there is a need for a mediator to receive His mercy and deliver it to the creatures. This mediator in the present age is the Master of the Age (A.T.F.S). Although we are deprived of the blessings of his legislative guardianship during his absence, the study of his worldly position as a mediator of divine grace is a subject that we have addressed using a descriptive-analytical method and by examining three attributes of his. The most important achievements of this article are as follows: The full manifestation of the master of the age for all divine names and also the proportion to all worlds of existence by appearing in all names as the manifestation of the comprehensive name "Allah" has determined the status of divine caliphate for him. Through the treasuries of the divine names, which are as his powers, the Imam manages the affairs of the universe and bestows the grace on all creatures. He is in every moment and instant with a manifestation of the divine manifestations and devises a world of the worlds of existence; and this association with manifestations at all times is based on his divine name "Al-Adl".

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Master of the Age (A.T.F.S)
  • Purity
  • Representative of Allah
  • Gate of Allah
  • Justice
قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن علی (1385). علل الشرائع، قم: کتاب‌فروشی داوری، ج1.
ابن ترکه، صائن الدین علی (1375). شرح گلشن راز، تصحیح: کاظم دزفولیان، تهران: آفرینش.
ابن طاووس، علی بن موسی (1411). مهج الدعوات و منهج العبادات، مصحح: ابوطالب کرمانی، قم: دار الذخائر.
ابن عربی، محیی الدین محمد بن علی (1423). دیوان، تحقیق: احمد حسن بسج، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن عربی، محیی الدین محمد بن علی (1424). فصوص الحکم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن عربی، محیی الدین محمد بن علی (1999). اصطلاحات الصوفیة، قاهره: مکتبة مدبولی.
ابن قولویه، جعفر بن محمد (1356). کامل الزیارات، تصحیح: عبد الحسین امینی، نجف: دار المرتضویة.
اسیری لاهیجی، محمد (1312). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، تصحیح: میرزا محمد ملک‌الکتاب، بمبئی: بی‌نا.
آشتیانی، جلال‌الدین (1380). شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، قم: بوستان کتاب.
بسنوی، عبدالله بن محمد (1392). نشأت خمر ازلی در جلوات حقیقت محمدی از شرح بسنوی بر تائیه ابن‌عربی، ترجمه: محمد خواجوی، تهران: مولا.
جامی، عبدالرحمن (1370). نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، تصحیح: جلال‌الدین آشتیانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
جوادی آملی، عبدالله (1378). حیات حقیقی انسان در قرآن: تفسیر موضوعی، قم: اسراء، ج15.
جوادی آملی، عبدالله (1387). امام مهدی موجود موعود، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1390). تفسیر تسنیم، قم: اسراء، ج3.
جوادی آملی، عبدالله (1394). تحریر ایقاظ النائمین، قم: اسراء، ج1 و 2.
جوادی آملی، عبدالله (1394). حماسه و عرفان، قم: اسراء.
حلی، حسن بن یوسف (1379). شرح باب حادی عشر، شارح: فاضل مقداد سیوری حلی، ترجمه: عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم: نوید اسلام.
حلی، حسن بن یوسف (بی‌تا). الالفین فی امامة امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب j، قم: دار الهجرة.
ربانی، محمدرضا (1388). جلوات ربانی در شناخت دوازده نیّر برج امامت و ولایت به مقام نورانیت، قم: آیت اشراق، ج1.
ربانی، محمدرضا (1401). جلوه ربانی در اثبات خاتمیت، بی‌جا: نهضت زنان مسلمان.
رحیمیان محقق، عباس (1386). سرچشمه اندیشه: مجموعه مقالات و مقدمات قرآنی آیت‌الله جوادی آملی، قم: اسراء، ج2.
صدرالدین شیرازی، محمد ابن ابراهیم (1385). شرح الاصول من الکافی، تصحیح: محمود فاضل یزدی مطلق، بی‌جا: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ج4.
صمدی آملی، داوود (۱۳88). شرح مراتب طهارت، قم: قائم آل محمد f، ج1.
طباطبایی، محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج1 و 14.
طبرسی، احمد بن علی (1403). الاحتجاج علی اهل اللجاج، تصحیح: محمدباقر موسوی خرسان، مشهد: نشر مرتضی، ج2.
طبرسی، فضل بن حسن (1384). مجمع‌ البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو، ج10.
طوسی، محمد بن حسن (1411). مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت: مؤسسة فقه الشیعة.
عطار نیشابوری، فریدالدین (۱۳۷۶). لسان الغیب، تصحیح: حسین حیدرخانی مشتاق‌علی، تهران: سنایی.
فخر رازی، محمد بن عمر (بی‌تا). التفسیر الکبیر: مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج25.
فناری، محمد بن حمزه (1388). ترجمه و شرح مصباح الانس بین المعقول والمشهود، ترجمه و شرح: محمدحسین نائیجی، قم: آیت اشراق.
فیومی، احمد بن محمد (1383). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: مؤسسه دار الهجرة، ج1.
قرشی، علی‌اکبر (1364). قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیة، ج3.
قیصری، داوود بن محمد (1387). مقدمه شرح قیصری بر فصوص الحکم، ترجمه: حسین سیدموسوی، تهران: حکمت.
کلینی، محمد بن یعقوب (1385). اصول کافی، ترجمه و شرح: محمدباقر کمره‌ای، تهران: اسوه، ج2 و 4.
متقی هندی، علی بن حسام ‌الدین (1419). کنز العمال فی سنین الأقوال والأفعال، تحقیق: محمود عمر دیامطی، بیروت: دار الکتب العلمیة، ج5.
مولوی، جلال الدین محمد (1389). مثنوی معنوی، تصحیح: قوام‌الدین خرمشاهی، تهران: دوستان، ج5.
میرجهانی، محمدحسن (1382). ولایت کلیه، قم: الهادی.
یزدان‌پناه، یدالله (1388). مبانی و اصول عرفان نظری، نگارش: سید عطا انزلی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.