امامت و امام از منظر احمد بن محمد بن عیسی اشعری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 دانشجوی دکتری کلام امامیه، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.

چکیده

احمد بن محمد بن عیسی اشعری از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام هادی (ع) و از راویان بزرگ شیعه در قرن سوم هجری به شمار می‌رود. همه فقها و همه علمای رجال درباره وثاقت وی اتفاق نظر داشته‌اند و تردیدی در این ‌باره وجود ندارد. بر اساس روایاتی که احمد اشعری درباره مقام امام معصوم نقل کرده، اعتقادات وی راجع به چیستی امامت، ضرورت وجود امام، ضرورت شناخت امام، علم امام، عصمت امام، ویژگی‌های مشترک امامان، داشتن قدرت انجام‌دادن امور خارق‌العاده، تعیین و نصّ بر امام، و ... بیان شده است. این مقاله نشان می‌دهد اعتقادات مطرح در قم و در قرن سوم، به طور عام، و اعتقادات احمد بن ‌محمد بن عیسی اشعری، به طور خاص، تفاوت چندانی با اعتقادات رایج در میان شیعیان امروزی ندارد. البته در میان مباحث کلامیِ مطرح‌شده در روایاتی که احمد بن ‌محمد بن عیسی اشعری نقل کرده، مباحث مربوط به امامت، نسبت به سایر مباحث، گستردگی بیشتری دارد که اهمیت و بحث‌برانگیزبودنِ این موضوع را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Imāmate and Imām as Viewed by Aḥmad Ibn ʿĪsa Ashʿarī

نویسندگان [English]

  • Sayyed Mohammad Shafiei 1
  • Mahdi Jafarzade 2
  • Mohammad Reza Qasemi 2
1 Assistant professor, Islamic Azad University, Qom, Iran.
2 Phd student, The University of Quran and Hadith, Qom, Iran,
چکیده [English]

Aḥmad ibn Muḥammad ibn ʿĪsā al-Ashʿarī is one of the companions of Imām Reḍā, Imām Javād and Imām Hādī (AS) and one of the great Shiʿite narrators in the third century AH. All jurists and scholars have agreed on his trustworthiness and there may not found any doubt in the field. According to the narrations transmitted by Aḥmad Ashʿarī about the status of the Infallible Imām, his beliefs about what Imāmate is, the necessity of the existence of the Imām, the necessity of knowing the Imām, the knowledge of the Imām, the infallibility of the Imām, the common characteristics of the Imāms, Imām`s state of having the power to do extraordinary things and ... have been explained. As explained in the article, the beliefs common in Qom and, common in the third century in general, and the beliefs of Aḥmad ibn Muḥammad ibn ʿĪsa al-Ashʿarī in particular do not differ from those common among Shiʿites today considerably. Of course, among the theological issues raised in the narrations narrated by Aḥmad ibn Muḥammad ibn ʿIsa al-Ashʿarī, those related to Imāmate are more extensive than other issues, and the fact shows the importance and controversial state of the issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aḥmad Ibn Muḥammad Ibn ʿĪsa Ashʿarī
  • Inspired Knowledge (Ilmi Ladunnī)
  • Divine Text
  • Infallibility of Imām
  • Knowledge of Imām
قرآن کریم.
ابن ‌بابویه قمی (صدوق)، محمد بن‌ علی (1376). الأمالی، تهران: کتابچی، چاپ ششم.
ابن ‌بابویه قمی (صدوق)، محمد بن‌ علی (1385). علل الشرائع، قم: کتاب‌فروشی داوری، چاپ اول.
ابن ‌بابویه قمی (صدوق)، محمد بن‌ علی (1395). کمال الدین و تمام النعمة، تهران: اسلامیه، چاپ دوم.
جباری، محمدرضا (1384). مکتب حدیثی قم، قم: زائر.
حمیری، عبد الله بن جعفر (1413). قرب الإسناد، قم: مؤسسة آل البیت، الطبعة الاولی.
صفار، محمد بن‌ حسن (1404). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، الطبعة الثانیة.
طوسی، محمد بن ‌حسن (1381). رجال الشیخ الطوسی، نجف: انتشارات حیدریه.
طوسی، محمد بن ‌حسن (بی‌تا). فهرست الطوسی، نجف: المکتبة المرتضویة.
غضائری، احمد بن‌ حسین (1364). رجال ابن الغضائری، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
کشی، محمد بن عمر (1348). رجال الکشی، مشهد: انتشارات دانشگاه.
کلینی، محمد بن یعقوب (1429). الکافی، قم: دار الحدیث، الطبعة الاولی.
مامقانی،عبدالله (بی‌تا). تنقیح المقال فی علم الرجال، تهران: جهان.
مجلسی، محمد باقر بن‌ محمد تقی (1403). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الثانیة.
نجاشی، احمد بن علی (1407). رجال النجاشی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
نرم‌افزار جامع ‌الأحادیث 5/3 (1390). قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
نرم‌افزار درایة‌ النور 2/1، قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.