امکان‌سنجی «روزگار مهدیان» با رویکرد احمد بصری در اخبار خاصه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی قم

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی قم.

چکیده

چکیده
مقوله مهدویت و لزوم توجه جدی به آن در روایات اسلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حوزه مهدویت، مانند دیگر حوزه‌های معنوی، شاهد نمونه‌هایی از انحراف در سطوح خُرد و کلان بوده است. بهترین راه مقابله با این کج‌روی‌ها برای معتقدان، مراجعه به اخبار و روایات پیامبر9 و اهل‌بیت7 و استفاده از نقشه راه سلوک مهدوی برگرفته از کلام آنان است. در پژوهش حاضر با استفاده از منابع و مراجع حدیثیِ اصیل شیعی، ادعاهای مهدوی شخصی معاصر به نام «احمد بن‌اسماعیل بصری» در خصوص روزگار مهدیان دوازده‌گانه» بعد از امام قائمQ مقایسه و بررسی شده است. سند پنج خبر موجود در حوزه مهدیان تحلیل و بی‌اعتباری آنها روشن شده است. همچنین متون این روایات از لحاظ اشکالات مبنایی و عدم تطابق با مدعیات احمد بصری بررسی شده است. در گام بعد، تلقیات معنوی او در جایگاه امامت و ولایت مهدیان با اخبار خاصه (شیعه امامیه) سنجیده شده که سازگاری در آنها به چشم می‌آید. در نهایت، با فرضِ صحت این روایات، برداشت و معنای قابل پذیرش راجع به «روزگار مهدیان دوازده‌گانه» ارائه شده است که با توجه به مردود بودن فاصله بین رحلت امام قائمQ و رجعت امام حسین7 بر اساس روایات معتبر و مُتواتر شیعه، مهدیان شخصیت‌هایی چون مراجع تقلید معاصر در عالَم در زمینه انتقال پیام‌های الهی در عصر رجعت امام حسین7 بیان شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Feasibility Study of Mahdians’ Era with Ahmad Basri’s Approach in Particular Shia’s Hadiths

نویسندگان [English]

  • mortaza mirseradji 1
  • ahmad moradkhani 2
1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی قم
2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی قم.
چکیده [English]

The subject of Mahdism and the need for serious attention to it do have special significance in Islamic hadiths and insights. Mahdism research area like other spiritual research areas has seen examples of deviation at micro and macro levels. Referring to the prophet Muhammad and his Ahlulbait’s hadiths and insights and also, using the Imam Mahdi’s road map which has been derived from their words for Imam Mahdi’s believers are the best ways to stand against the wrong thoughts. In this research, Ahmed Al-hassan’s fake mahdavi claims about the twelve Mahdis’ era have been studied by utilizing original shia’s sources and references. This claimant especially states his wrong claims through the interpretation of related hadiths. In this work, we have decisively responded to his misunderstanding in commentary of reliable hadiths in his view by correct documentary and textual reviews. In the following, his wrong conjectures have been scrupulously compared by particular shia’s hadiths. Finally, a hypothes about the twelve Mahdis’ era have been presented according to valid and successive hadiths.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Imam Mahdi
  • Ahmed Al-Hassan
  • Mahdis’hadiths
  • Mahdis’era
  • particular shia’s hadiths
ابن‌بابویه، على بن‌حسین (1404ق‏)، الإمامة و التبصرة من الحیرة، چ اول، قم: مدرسة الإمام المهدىQ.
اربلى، على بن‌عیسى‏(1381ق.)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، چ اول، تبریز: بنی‌هاشمی.
اردبیلى، محمد بن‌على ‏(1403ق)، جامع الرواة، چ اول، بیروت: دار الأضواء.
الأصول الستة عشر (1423ق)، چ اول، قم ـ‌ایران: دارالحدیث.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1431ق. الف)، اضاءات من دعوات المرسلین، چ چهارم، بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1431ق. ب)، الجواب المنیر عبرالاثیر، چ دوم، بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1431ق. ج)، المتشابهات، چ اول، بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1431ق. د)، مع العبد الصالح، چ اول، بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1431ق. ه)، النبوة الخاتمة، چ دوم،بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1433ق. الف)، الرجعة الثالث ایام الله الکبری، چ اول، بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1433ق. ب)، الوصیة المقدسة، چ اول،بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
بصری، احمد بن‌اسماعیل (1437ق)، عقائد الاسلام، چ اول، بی‌جا: اصدارات الامام المهدی7.
تفرشى، مصطفى بن‌حسین ‏(1377ش)، نقد الرجال‏، چ اول، قم: آل البیت:.
جوهرى، احمد بن‌عبدالعزیز (بی‌تا)، مقتضب الأثر فی النص على الأئمة الاثناعشر، چ اول، قم: طباطبایی.
حر عاملى، محمد بن‌حسن (1362ش)، الإیقاظ من الهجعة بالبرهان على الرجعة، چ اول، تهران: نوید.
حر عاملى، محمد بن‌حسن (1403ق)، الفوائد الطوسیة، قم: المطبعة العلمیة.
حر عاملى، محمد بن‌حسن (1425ق)، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات‏، چ اول، بیروت: اعلمی.
حر عاملى، محمد بن‌حسن ‏(1427ق)، الرجال، چ اول، قم: دار الحدیث.
حسینی حلی، حسین بن‌کمال‌الدین (1428ق)، زبدة الأقوال فی خلاصة الرجال‏، چ اول، قم: دار الحدیث.
حلى، حسن بن‌یوسف (1402ق)، الرجال، چ دوم، قم: الشریف الرضی.
خزاز قمی، علی بن‌محمد (1361ش)، کفایة الاثر، چ اول، قم: بیدار.
خویی، ابوالقاسم (1413ق)، معجم رجال الحدیث، چ پنجم، بی‌جا: بی‌نا.
ذوالفقار، علی ذوالفقار (2014م)، الحرکات المهدویة، چ دوم، بی‌جا: مرکز بانقیا للابحاث و الدراسات.
ذهبی، محمد بن‌احمد (1413ق)، تاریخ الاسلام، چ دوم، بیروت: دارالکتاب العربی.
صدوق، محمد بن‌على (1376ش)، الامالی، تهران: کتابچی.
صدوق، محمد بن‌على (1378ق)، عیون اخبار الرضا7، چ اول،تهران: نشرجهان.
صدوق، محمد بن‌على (1395ق)، کمال الدین و تمام النعمة، چ دوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
صفار، محمد بن‌حسن ‏(1404ق)، بصائرالدرجات، چ دوم، قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی.
طوسی، محمد بن‌حسن (1373ش)، الرجال، چ سوم، قم: النشر الإسلامی.
طوسی، محمد بن‌حسن (1425ق)، الغیبة، چ سوم، قم: المعارف الإسلامیة.
طهرانی، آغابزرگ (1403ق)، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چ سوم، بیروت: دار الأضواء.
عیاشى، محمد بن‌مسعود (1380ق)، التفسیر، چ اول، تهران: المطبعة العلمیة.
فرج‌الله، احمد (2014م)، ادعیاء المهدویة، بی‌جا: المرکز الاسلامی للدراسات الاسترتیجیه.
کلینی الرازی، محمد بن‌یعقوب (1407ق)، الکافی، چ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
کورانی، علی (1391ش)، دجال البصرة، چ اول، قم: باقیات.
مامقانی، عبدالله (1431ق)، تنقیح المقال فی علم الرجال، چ اول،قم: آل البیت:.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار، چ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مرتضى، بسام ‏(1426ق‏)، زبدة المقال من معجم الرجال‏، چ اول،بیروت: دار المحجة البیضاء.
مغربی، نعمان بن‌حیون (1409ق)، شرح الاخبار، چ اول، قم: جامعه مدرسین.
مفید، محمد بن‌محمد (1413ق. الف)، الاختصاص، چ اول، قم: آل البیت:.
مفید، محمد بن‌محمد (1413ق. ب)، الارشاد، چ اول،قم: آل البیت:.
میرلوحى، محمد بن‌محمد (1427ق)، مختصر کفایة المهتدی لمعرفة المهدی7، چ اول،قم: بقیة العترة.
نباطى، على بن‌محمد (1384ق)، الصراط المستقیم، چ اول، نجف: المکتبة الحیدریة.
نجاشی، محمد بن‌علی (1365ش)، فهرست أسماء مصنفی الشیعة‏، چ ششم، قم: النشر الإسلامی.
نعمانی، محمد بن‌ابراهیم (1379ق)، الغیبة، چ اول، تهران: مکتبة الصدوق.
نمازى الشاهرودى، على (1414ق‏)، مستدرکات علم رجال الحدیث، چ اول، تهران: ابن‌مؤلف.
نوری، حسین بن‌محمدتقی (1384ش)‏، نجم ثاقب، چ اول، قم: مسجد جمکران.
نوری، حسین بن‌محمدتقی (1408ق)، مستدرک الوسائل، چ اول، قم: آل البیت7.
نیلى نجفى، بهاء‌الدین على ‏(1360ش)، منتخب الأنوار المضیئة، چ اول، قم: مطبعة الخیام.
هلالى، سلیم بن‌قیس ‏(1405ق)، کتاب السقیفة، چ اول، قم: الهادی.