بازتاب اعتقاد به نظام احسن در ارتقای سلامت معنوی و تعالی معرفتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی، کاشان، ایران

2 طلبة مؤسسة آموزش عالی کوثر کاشان و دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی مثبت‌گرا، دانشگاه پیام نور، کاشان، ایران

چکیده

سلامت معنوی از ‌لحاظ اختلاف در مفهوم معنویت، جهان‌بینی و نظام‌های ارزشی، مقولة پیچیده‌ای است که با توجه به بینش خاص هر گروه، تعریفی خاص می‌یابد. از طرفی اعتقاد به نظام احسن متضمن خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و معادشناسی است. پس اعتقاد به نظام احسن به ‌عنوان آموزه‌ای عقلانی در ادیان آسمانی می‌تواند راهبردهای موفقی در ارتقای سلامت معنوی پیش کشد. مقالة حاضر با هدف بررسی بازتاب اعتقاد به نظام احسن در ارتقای سلامت معنوی و تعالی معرفتی نگاشته شد. شناخت نظم حاکم بر جهان، درک موقعیت ممتاز انسان نسبت به سایر موجودات و باور به اصالت و بقای روح سبب فهم هدف اصلی خلقت، یعنی کمال روح انسان می‌شود. انسان با تکیه بر براهین عقلی و فطری دریافت که با اتکای عقلانی صرف بر فهم خویش نمی‌تواند به ‌هدف نهایی خلقت دست ‌یابد. بلکه لازمة تحصیل کمال عالی، کسب سلامت معنوی از طریق بهره‌مندی از آموزه‌های وحیانی، الگوبرداری از انبیای الاهی و عقل به ‌عنوان لوازم تشریعی و تکوینی کمال نهایی انسان است. بنابراین، محرز است که اعتقاد جدی به نظام احسن موجب ارتقای سلامت معنوی است. سلامت معنوی نیز موجب تعالی معرفتی یعنی معنا‌یابی زندگی، نشاط معنوی، رضایت‌مندی از مقدرات الاهی، دفع اضطراب مرگ، تعامل صحیح با جامعه، طبیعت و نهایتاً سعادت ابدی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Feedback of Belief in the Best System in the rise of Spiritual Health and Epistemic Transcendent

نویسندگان [English]

  • Habibollah Yusufi 1
  • Marziyeh Abd al-Karimi Natnazi 2
1 Assistant Professor, Department of Islamic Sciences, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran
2 Seminary Student at the Kowsar Institute of Higher Education in Kashan and a Masters Student of Positive Psychology in Payame Noor University, Kashan, Iran,
چکیده [English]

Spiritual health is a complex issue in terms of differences in the concept of spirituality, worldview and value systems that needs to be defined according to the specific insights of each group. On the other hand, belief in the best system involves theology, cosmology, anthropology and eschatology. Believing the best system as a rational doctrine in the heavenly religions can provide successful strategies for the rise of spiritual health. The present paper was written with the purpose of examining the feedback of belief in the best system on the rise of spiritual health and epistemic transcendent. Understanding the order of the universe, perceiving the privileged position of man over other beings, and believing in the originality and survival of the soul result in understanding the essential purpose of creation, which is the perfection of the human soul. The human being cannot achieve the ultimate goal of creation by relying on reasonable and intellectual proofs which are relied on his own perception. Rather, the attainment of higher perfection requires the attainment of spiritual health through rational education, revelation and choosing the divine prophets as role models as the formative and anatomical means of the human perfection. Therefore, it became clear that a serious belief in the best system would bring about rise of spiritual health. Spiritual health will result in epistemic transcendent; that is achieving the meaning of life, spiritual vitality, satisfaction with divine ordinances, repulsion of death anxiety, proper interaction with society, nature and ultimately eternal happiness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human
  • soul
  • spiritual health
  • perfection
  • the best system

مراجع

‏‫ قرآن کریم (1373). ترجمه: ناصر مکارم شیرازی، قم: دار القرآن الکریم، چاپ دوم.
شریف الرضی، محمدحسین (1414). نهج البلاغه، تحقیق: صبحی صالح، قم: نشر هجرت، چاپ اول.
ابراهیمی دینانی، غلام‌حسین (1380). قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم.
ابن بابویه، محمد بن علی (بی‌تا). المواعظ، ترجمه: عزیزالله عطاردی، تهران: مرتضوی، چاپ اول.
ابن حیون، نعمان بن محمد (1385). دعائم الإسلام و ذکر الحلال والحرام والقضایا والأحکام، قم: مؤسسة آل البیت (ع)، الطبعة الثانیة.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب، بیروت: دار الفکر، الطبعة الثالثة.
برنجکار، رضا؛ خدایاری، علی‌نقی (1390). انسان‌شناسی اسلامی، قم: دفتر نشر معارف، چاپ اول.
بستانی، فؤاد افرام (1375). فرهنگ ابجدی، ترجمه: رضا مهیار، تهران: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
خمینی، روح‌الله (1378). صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
دماری، بهزاد (1388). سلامت معنوی، تهران: طب و جامعه، چاپ اول.
دهخدا، علی‌اکبر (1385). لغت‌نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دهشیری، غلام‌رضا؛ سهرابی، فرامرز؛ جعفری، عیسی؛ نجفی، محمود (1387). «بررسی خصوصیات روان‌سنجی مقیاس بهزیستی معنوی در میان دانشجویان»، در: مطالعات روان‌شناختی، س4، ش16، ص129-145.
دیلمی، حسن بن محمد (1377). ارشاد القلوب، ترجمه: عبدالحسین رضایی، تهران: الاسلامیه، چاپ سوم.
دین‌پرور، جمال‌الدین (1392). جلوه‌های خداشناسی به روایت نهج‌البلاغه، تهران: بنیاد نهج‌البلاغه، چاپ اول.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات الفاظ القرآن، مصحح: صفوان عدنان داوودی، بیروت: دار القلم- دار الشامیة، الطبعة الاولی.
زمردیان، احمد (1373). حقیقت روح، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ چهارم.
شریعتی،­ صدرالدین؛ انصافی ‌مهربانی، سپیده (1393). «نگاهی به جبر و اختیار در مکتب اسلام و دلالت‌های تربیتی آن»، در: پژوهش‌نامه معارف قرآنی، س5، ش17، ص7-29.
شمس، محسن؛ کریمی شاهنجرینی، اکرم (1386). فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم آموزش و ارتقای سلامت، تهران: تندیس، چاپ اول.
صالح، سید محمدحسن (1396). «بررسی تطبیقی هستی‌شناسی و توجیه شرور در الاهیات فلسفی یهود و اسلام با تکیه بر آرای ابن‌میمون و نظرات انتقادی شهید مطهری»، در: اندیشه نوین دینی، س13، ش50، ص97-114.
طباطبایی، سید محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزة علمیه قم، چاپ پنجم.
طبرسی، حسن بن فضل (1370). مکارم الاخلاق، قم: شریف الرضی، چاپ چهارم.
عزیزی، فریدون (1397). دانش‌نامه سلامت معنوی، تهران: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی‌درمانی شهید بهشتی، چاپ اول.
عزیزی، فریدون؛ و دیگران (1393). سلامت معنوی: چیستی، چرایی و چگونگی، تهران: انتشارات حقوقی، چاپ اول.
فروتن، سید محسن (1396). «سلامت معنوی اسلامی از دیدگاه مرحوم استاد دکتر محمدمهدی اصفهانی»، در: فرهنگ و ارتقای سلامت، س1، پیش‌شماره 1، ص22-30.
قائمی‌نیا، علی‌رضا (1375). «نظام احسن در اندیشه حکمای اسلام و لایب نیتس»، در: معرفت، س4، ش16، ص18-22.
قرشی بنایی، علی‌اکبر (1412). قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ ششم.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
محمدی، عبدالله (1390). «نقد نظریه تباین دین و معنویت»، در: معرفت کلامی، س2، ش3، ص115-136.
مصباح یزدی، مجتبی (1392). سلامت معنوی از دیدگاه اسلام، تهران: انتشارات حقوقی، چاپ دوم.
مصباح یزدی، محمدتقی (1394). آموزش فلسفه، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ چهارم.
مصطفوی، حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول.
مطهری، مرتضی (1396). مجموعه آثار، قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، نسخه دوم.
معارف، مجید؛ اسدی، فرزانه (1396). «عوامل دست‌یابی به سلامت معنوی از منظر قرآن و حدیث»، در: بصیرت و تربیت اسلامی، س14، ش41، ص9-40.
معلوف، لوییس (1956). المنجد فی اللغة والادب والعلوم، بیروت: الکاثولیکیة، الطبعة السابع عشر.
مقدم، غلام‌علی (1397). «قرآن، نظام احسن و سبک زندگی در عصر تکنولوژی»، در: پژوهش‌های اجتماعی ‌اسلامی، س24، ش3، ص83-110.
نجفی، محمد؛ متقی، زهره (1389). «پیام‌های تربیتی آموزش نظام احسن از دیدگاه اسلام»، در: تربیت اسلامی، س5، ش11، ص111-134.
نراقی، احمد بن مهدی (1391). معراج السعادة، قم: انتشارات تا ظهور، چاپ ششم.
ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی (1410). مجموعة ورام، قم: مکتبة فقیه، چاپ اول.
هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله (1400). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ترجمه: حسن حسن‌زاده آملی و محمدباقر کمره‌ای، تهران: مکتبة الإسلامیه، چاپ چهارم.
همدانی، مصطفی (1397). «رویکرد توحیدی پیامبر اسلام (ص) به بیماری»، در: دین و سلامت، س6، ش2، ص62-72.
یوسفی، حبیب‌الله؛ نسائی برزکی، حسین (1396). «تعامل روح و جسم و تأثیرات روح بر سلامت جسم»، در: مجموعه سخنرانی‌های سومین همایش بین المللی سیره نبوی در طب، دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
Gomez, R.; Fisher, J. W. (2003). "Domains of Spiritual Well-being and Development Andvalidation of the Spiritual Well-Being Questionnaire" in: Personality and Individual Differences, 35(8) 1991-1995.
Hungelmann, J.; Kenkel-Rossi, E.; Klassen, L.; Stollenwerk, R. M. (1985). "Spiritual Well-being in Older Adults: Harmonious Interconnectedness", in: Journal of Religion Health, 24: 147-53.
World Health Organization (1985). Handbook of Resolutions and Decisions, Vol. l. II.
World Health Organization (1997). Review of the Constitution, EB 10 1/7.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار